Sprzedaż wierzytelności, a koszt uzyskania przychodu.

Cesja wierzytelności jest to zbicie jej przez dotychczasowego wierzyciela (cedenta) na rzecz nowego (cesjonariusza). Wierzytelność jak każde prawo majątkowe może być przedmiotem obrotu, o ile nie wykluczają tego postanowienia umowne lub jej charakter. Zasady obrotu wierzytelnościami uregulowane zostały w Kodeksie cywilnym – art. 509-534.

Sprzedaż następuje zwykle poniżej wartości nominalnej.

Zazwyczaj nabywca wierzytelności nabywa wierzytelność od zbywcy po cenie niższej niż jej wartość nominalna. Powstała różnica, tzw. dyskonto jest zwykle dochodem dla cesjonariusza. Co dzieje się po stronie cedenta z nieodzyskaną częścią wierzytelności? Otóż to zależy od charakteru wierzytelności i uprzedniego sposobu jej zaksięgowania. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – (u.p.d.o.p.) „strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny – do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny;”. Należy zatem uznać, iż co do zasady nie możemy zaliczyć w koszty uzyskania przychodu straty jaka została poniesiona wskutek sprzedaży wierzytelności. Należy wziąć jednak pod uwagę fakt, iż w obrocie gospodarczym większość należności stanowi przychód już w momencie powstania (niezależnie do zapłaty). W związku z powyższym w przypadku ich zbycia stratą jest różnica pomiędzy wartością nominalną, a uzyskaną ceną. Taka strata może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.

Powyższa zasada nie dotyczy jednak wierzytelności przedawnionych, gdyż zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.p., do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Co w przypadku sprzedaży odsetek?

Odsetki jako prawo akcesoryjne przelewane są razem z wierzytelnością podstawową. Jednakże w przeciwieństwie do należności głównej, odsetki do momentu ich odzyskania nie stanowią przychodu dla wierzyciela. Zatem w przypadku zbywania należności nie mogą stanowić kosztu – dla cesjonariusza zbycie odsetek podatkowo ma charakter obojętny.